Tarım Alanlarına Dolu Tahribatı ve Uyduya Yansıyan Görüntüleri
Tarımın yurtiçi gıda gereksiniminin karşılanması, sanayi sektörüne girdi temini, ihracat ve ülkemizin nüfusunun önemli bir kısmının geçim kaynağı olması nedeniyle büyük bir öneme sahip olduğunu biliyoruz. Tarımsal çalışmalar büyük ölçüde atmosfer şartları altında gerçekleştiğinden verim ve kaliteyi etkileyen en önemli faktör iklim şartlarıdır. Dolayısıyla meteorolojik koşulların uygun olması bitkisel üretimde verim ve kalite artışına sebep olurken bol ve kaliteli ürünler elde etmemizi sağlar.
Tarımsal ürünler, ekim-dikimden sofraya gelene kadar birçok risklerle karşılaşmaktadır. Dolu yağışları ise üreticilerimizin korkulu rüyası olmuştur.
Dolu Nedir?
Yağmur ve kar zerrelerinin soğuk ve fırtınalı hava tabakası içinden döne döne geçerken katı ve yuvarlak taneler haline dönüşerek yeryüzüne düşmesine dolu denir. Dolu şeklindeki yağışlar daha çok kara ikliminde ve sıcak günlerde görülür. Boyutları değişmekle birlikte, boyutu arttıkça insan ve hayvanlar için de büyük tehlike arz eder ve ölüm olaylarına bile neden olabilir.
Dolu oluşumunda arazinin yüzey şekli, toprağın ısınma kapasitesi, havanın nemi ve bitki örtüsünün önemli etkileri vardır. Yoğun bitki örtüsü bulunan alanlarda dolu yağışı az olur. 5-10 dakika gibi kısa bir süre devam etse de tarım alanlarında büyük zarar vermektedir. Fiziki zararı olan dolu daha çok meyveler, yapraklar ve sürgünler üzerinde etkilidir. Dolu tanesinin iriliği ve bitkilerin genç, taze oluşu dolu zararını artırır.
Tahıllarda kardeşlenme, sapa kalkma veya başaklanma dönemlerinde; meyve ağaçlarında çiçeklenme ve meyve oluşum dönemlerinde yağacak olan dolu çok zarara neden olur. Tahılların yaprak ve saplarını kırar, yatırır; meyve ağaçlarının körpe dallarını zedeler, 1-2 yıllık filizleri kırar ve gelecek yıllardaki meyve verimini düşürür. Yumruları yenen bitkilerde (şekerpancarı, patates) yapraklardaki dolu zararı verimi önemli ölçüde azaltır.
Dolu zararından etkilerini nasıl azaltabiliriz?
- Dolusavar Topu: Dolu tanelerinin zararını önlemek için, cihazdan yayılan şok dalgaları sayesinde dolu tanelerin erimesi ve boylarının küçülmesini sağlayarak dolu tanesi yeryüzüne düştüğünde zararı önlenmiş olur. Bu cihaz oluşmuş dolu tanesine karşı etkili değildir. Bu yüzden en önemli şart dolu oluşumundan en az 20 dakika önce çalıştırılmasıdır.
- Dolusavar Roketi: Bulutun içeresine gümüş iyodür parçacıkları ekleyerek büyük dolu tanelerinin oluşumunu engellemektedir. Oluşan küçük dolu taneleri aşağıya düşerken kısmen eriyebilmekte ve daha az zarara sebep olabilmektedir.
- Dolu Ağları: Çok kuvvetli olmayan dolu yağışlarında etkilidir. Dolu ağları birçok dolu yağışında başarıyla kullanılmakta, ayrıca bitkileri kuş saldırılarına karşı korumaktadır. Fakat maliyeti yüksek olduğundan geniş tarım arazilerinde nadiren kullanılmaktadır.
- Ürünlerin Sigortalanması: Mevcut teknolojik gelişmelere rağmen dolu yağışının tamamen önlenmesi mümkün değildir. Tarımda dolu yağışı sonucunda oluşabilecek zararları azaltma yöntemlerinden birisi de faaliyetlerimizi veya ürünlerimizi sigorta kapsamına aldırmaktır. Bu amaçla “Tarım Sigortaları Kanunu” çıkarılmıştır. Kanun, tüm bitkisel ürünlerde dolu zararı sonucu oluşan kayıpları ve hasarları sigorta kapsamına almaktadır.
Bildiğiniz gibi Agrovisio olarak uydu görüntülerini kullanarak tarım arazilerini analiz ediyor ve çiftçilerimize tavsiye niteliğinde yorumlar sunuyor. Konuyla ilişkili bir örneğimizin de uydudan yansıyan görüntülerini de sizlerle paylaşmak istedik.
Geçtiğimiz günlerde Kars’ın Akyaka ilçesinde etkili olan dolu, maalesef yöre halkını olumsuz etkiledi. Ceviz büyüklüğünde yağan dolu bazı kanatlıların telef olmasına ve tarım arazilerinin zarar görmesine neden oldu. Doludan etkilenen bölgeleri uydu görüntülerinden incelediğimizde de zararı net olarak görebildik.
Resim1 de dolu yağmadan önce tarlaların bitki sağlığı durumunu görmektesiniz. Özellikle mor renkle işaretlenmiş tarlada bitkinin gelişmekte olduğunu, tarlanın kuzey kısımlarında gelişimin daha ileriden gittiğini görebiliyoruz.
Dolu yağışından sonra tekrar görüntüleri incelediğimizde, yeşil renkle görülen kısımların sarı-kırmızı renklere döndüğünü görüyoruz. Bu da dolu tahribatını gözler önüne seriyor. Mahalle bazlı görüntü sunduğumuz platformumuzda işaretli tarlalar dışında civar tarlaları da incelediğimizde dolunun büyük etkilerini görüyoruz. Maalesef bu durum verim ve kaliteyi etkileyecektir.
Agrovisio olarak üreticilerimize geçmiş olsun dileklerimizi iletiyoruz.
REFERANSLAR
[1] https://www.mgm.gov.tr/FILES/genel/makale/doluzarari.pdf
[2] https://www.yenimeram.com.tr/bitkisel-uretimde-dolu-zarari-ve-korunma-yollari-499136.htm
0 Comments