Tarımda Matematik Kullanma Zamanı
Matematik biçim sayı ve çoklukların yapılarını, özelliklerini ve aralarındaki ilişkileri inceleyen bir bilim dalıdır. Pozitif bilimlerin temeli olan İstatistik ise; gözlem yapma, veri toplama, analiz ve sonucunda yöntem geliştirme ve en sonunda da objektif karar vermeyi sağlar. İstatistiki veriler; bir olayın gözlemlenmesi sonucu, onun büyüklüğü, kıymeti, dağılımı, özellikleri hakkında elde edilen rakamlardır.
Türkiye’de istatistik çalışmaları Osmanlı’nın kuruluş yıllarına kadar gider. İlk nüfus ve toprak tahririnin ne zaman yapıldığına dair kesin bir veri olmamakla birlikte, Ebu’l-ula Mardin, ilk tahririn Sultan Orhan (1326-1360) zamanında yapıldığını; Ö. Lütfi Barkan ise ilk tahririn Sultan Murat (1360-1389) döneminde yapıldığını belirtmektedir. Tanzimat süreciyle beraber ilk modern nüfus sayımı yapılmıştır. Devamında; sağlık, tarım, haberleşme, ulaşım gibi alanlarda hizmet sunabilmek için ölçülebilir bilgiler toparlanmaya başlanmış.
Genç Türkiye Cumhuriyeti’nde Atatürk tarımın ne kadar önemli olduğunu bildiğinden ilk icraatlarından biri tarım haritası çalışması olmuş ve 1927 yılında ilk tarım sayımı yapılmış. Sayım verilerinde cinslerine göre hububat, bakliyat, endüstri bitkileri üretimi; tarımda kullanılan zirai alet ve makinelerin sayıları, çeki hayvanatı (öküz, manda, at, eşek gibi) cins ve miktarları gibi veriler yer alıyormuş. 1950 yılında yapılan tarım sayımından sonra ise sonu 0 ile biten yıllarda Genel Tarım Sayımı yapılması hükme bağlanmış.
Ölçme biçme işlerini pek sevmiyoruz. Esnaflarımız akşam kasalarındaki parayı, çiftçilerimiz hasadı kazanç zannediyor. Herkes teknolojinin, datanın ne kadar kıymetli olduğunu konuşuyor ama uygulamada el yordamıyla iş yapmaya devam ediyoruz. El yordamı kavramı çoğaltılabilir; ana-baba usulü, kara düzen, büyüklerden gördüğümüz gibi… İfadeler değişse de sonuç aynı noktaya geliyor.
Diyeceğim o ki; ölçemediğiniz, ölçtüklerinizi anlamlı bilgiye dönüştürmediğiniz hiçbir alanda başarılı olmamız mümkün değil. Hele ki tarım da hiç mümkün değil. Tarım artık her zamankinden daha fazla unsurdan etkileniyor. İklim değişikliği, küresel ısınma, kuraklık, erozyon derken tarımı etkileyen faktörlerin ya da tarımsal planlamaların zamanları tahmin edilemez oldu. Tüm etkenlerin, süreçlerin düzenli şekilde ölçülmesi, anlamlı veriye dönüştürülmesi tarımın geleceğine yapılacak en büyük yatırım olarak görünüyor. Tüm verilerin ölçülmesi uzun vadeli strateji oluşturabilmek için çok önemli.
Uydulardan gelen veriler, multispektral veya hiperspektral görüntüler, tohumculuğun kullandığı buğday genomu, toprak sensörleriyle toprağın; nem, ısı, tuz oranının ölçümü, meteoroloji ile hava sıcaklık ölçümleri, dronla ilaçlama, tohumlama, gübreleme gibi yöntemlerle elde edilen bilgiler tarım 5.0’ da toplanıyor. Veriler yapay zekâ ile anlamlandırılıp, tarımın tüm paydaşlarına iletilerek hem kısa hem de uzun vadede tarım yönetiliyor demek istiyoruz ama gördüğümüz; tarımın hala rakamlardan uzak, plansızlık hali. Türkiye’de önemli çalışmalar olmakla birlikte bu konuyla alakalı Agrovisio’ da yerli yazılım ve algoritmalarıyla elinden gelenin en iyisini hizmet olarak sunma yolunda emin adımlarla devam ediyor, tarım 5.0 adı altındaki sektörlerle entegre olabilmeye özen gösteriyor.
Geldiğimiz noktada çiftçilerimiz hala girdi maliyetleri ve belirsizliklerle uğraşıyor. Biz biliyoruz ki bu plansız programsızlık çiftçilerimizin canını yakıyor. Artık tarımı rakamlarla yönetmeye başlamalıyız. Elde edilen rakamları da doğru yerlerden temin ettiğimize emin olmalıyız. Doğru rakamlar olmazsa stratejilerimiz çöker, taktiklerle mahsulü kurtaramayız. Agrovisio olarak bitkinin toprakta kendisini göstermesinden başlayarak hasada kadarki sürecin tamamında rol alıyoruz. Yeni geliştirdiğimiz bitki sağlığı indeksi ile bitkinin vejetasyon süreçlerini ayrı ayrı inceliyor kullanıcılarımıza bilgi niteliğinde bildirimler gönderiyoruz.
Bitkinin bünyesinden bulunan suyu, ihtiyaç olan suyu, bitkiye suyun verilme yöntemlerini kullanıcılarımızla paylaşıyoruz.
Gübreleme konusunda da çalışmalarımız mevcut. Yine odak noktamız tarladaki ürünün verimi olduğundan verilen gübrelerdeki azotun, bitkinin bünyesine ne kadar ulaştığı bilgisini paylaşıyoruz.
Gelin sizin de tarlalarınızı geçmişiyle inceleyelim; hatalarınızı ya da iyi yaptığınız şeyleri gözleyelim ve yapılan analizler sonucunda doğru rakamlarla tarlanızı yönetelim!
REFERANSLAR
[3] https://www.pau.edu.tr/bahcebitkileri/tr/sayfa/ataturk-ve-tarim
0 Comments